بخش استفتائات دفتر آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض
جواب : اگر زن کافر باشد، ازدواج تنها بعد از اختیار دین اسلام ممکن می شود، هم چنین اگر زن از اهل کتاب باشد (مسیحی یا یهودی) ازدواج با او قبل از اختیار دین اسلام اشکالی ندارد.
سؤال(767)
: آیا ازدواج با پسران و دختران اهل سنت حرام است؟
جواب : در صورتی که بدانند مذهب‌شان حفظ می‌شود، حرام نیست.
سؤال(768)
: اگر کسی نخواهد ازدواج کند، آیا مشکلی دارد؟
جواب : ازدواج به خودی خود واجب نیست ولی بر اساس احادیث و سفارشات موکد دین مبین اسلام، ازدواج امری مقدس است که موجب دور شدن انسان از گناهان و نزدیکی به خداوند متعال می‌شود. هم چنین اگر شخصی با ازدواج نکردن احتمال بدهد که به گناه می‌افتد، ازدواج بر او واجب می‌شود.
جواب : ازدواج در شرع مقدس تأکید شده و در روایت آمده است که نصف دین انسان را فراهم می‌کند.
سؤال(770)
: آیا نکاح معاطاتی کفایت می‌کند یا نیازی به خواندن عقد وجود دارد؟
جواب : باید در عقد نکاح، صیغه آن خوانده شود و عقد معاطاتی کفایت نمی کند. اگر عقد معاطاتی در سابق بین شان جاری شده است، فعلاً می‌توانند با اجرای صیغه، عقد شرعی آن نکاح را تصحیح نمایند.
سؤال(771)
: آیا طلاب حوزه های علمیه می‌توانند با پول شهریه تشکیل خانواده دهند؟
جواب : بله، می‌توانند.
سؤال(772)
: اگر در ازدواج خود شخص بتواند به طور صحیح صیغه عربی را بخواند، آیا عقد صحیح است؟
جواب : بله، اگر شخص بتواند الفاظ عربی را به طور صحیح ادا و تلفظ نماید و قادر بر تشخیص انشا از اخبار باشد، می‌تواند عقد خودش را جاری نماید.
سؤال(773)
: اگر زنی در عقد مردی باشد و به عقد مرد دیگری درآید، چه حکمی دارد؟
جواب : عقد دوم باطل است.
سؤال(774)
: آیا مرد می‌تواند بدون اجازه همسر ازدواج (دائم یا موقت) مجدد کند؟
جواب : بله، می‌تواند.
سؤال(775)
: آیا ممانعت از ازدواج دو جوان هم کفو و هم رده از نظر شرعی مانعی دارد؟
جواب : رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود: «اِذا جائَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دينَهُ فَزَوِّجُوهُ... و اِنْ لا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَةٌ فِى الاَْرْضِ وَ فَسادٌ كَبيرٌ» كسی كه اخلاق و دینش مورد رضایت و پسند شما بود به او دختر بدهید. چنان چه از تحقق این ازدواج جلوگیرى كنید موجب فتنه و فساد بزرگ در زمین شده اید.
جواب : درفرض سؤال، گناه کار محسوب نمی شود.
جواب : کسی که می‌خواهد با زنی ازدواج کند، جایز است که به صورت و کف دست ها و موها و ساق ها و گردن او نگاه کند، به شرطی که قصد لذت بردن را نداشته باشد وگرنه جایز نیست. اما لمس کردن و گرفتن دست، دست زدن به وی و برقراری روابط عاطفی حرام است.
جواب : خیر، نمی توانند نگاه کنند.
جواب : اعتقاد به روز پاداش و قیامت و ترس از معصیت خداوند و بالاخره ایمان به احکام الهی و انجام واجبات و ترک محرمات سبب منع انسان مؤمن از ارتکاب حرام و افتادن در دام شیطان می‌شود. شما می‌توانید با کمک اهل خیر و قرض گرفتن از ایشان، مشکل مادی خود را برطرف کنید. ضمناً اشخاص سر شناسی و معتبری را نزد پدر زن بفرستید تا رضایت ایشان را برای عقد دائم به دست آورید. از خداوند متعال مسئلت داریم که گره از کارتان بگشاید.
جواب : در اسلام حد معینی برای تحقیق در مورد موضوع مذکور مشخص نشده است و باید به این نتیجه برسید که طرف مقابل انسان مومنی است و از نظر جایگاه اجتماعی در شان شما است، المؤمن کفؤ المؤمن.
جواب : قبل از اجرای عقد نکاح، زن اجنبیه است و افعالی که در سؤال ذکر شده حرام است و گناه دارد و باید توبه کنید و بعد از این، تا زمان اجرای عقد، مرتکب آن افعال نشوید.
جواب : مورد استخاره تحیر است، و در فرض سؤال، توکل به خداوند مهربان نمایید و یک صدقه هم به فقیر بدهید و با وی ازدواج نمایید.
جواب : آن رابطه نامشروع تان موجب حرمت نمی شود و می‌توانید در آینده ازدواج کنید.
سؤال(786)
: آیا مرد می‌بایست نسبت به نگه داشتن عده تجسس کند؟
جواب : خیر، تکلیفی ندارد.
جواب : این اعمال و این شکل ارتباطات پیش از عقد ازدواج حرام است و شما می‌بایست پیش از آن با رضایت پدر دختر عقد نکاح را اجرا نمائید.
جواب : در فرض سوال، ازدواج مانعی ندارد.
جواب : صحبت های عادی درباره زندگی آینده اشکالی ندارد اما صحبت هایی از قبیل حرف های جنسی که موجب برانگیختن شهوت می‌شود جایز نیست. برآن چه گذشته توبه و استغفار نمایید و در آینده صحبت جنسی انجام ندهید.
سؤال(790)
: آیا پس از ازدواج موقت بدون دخول هم باید عده نگه داشته شود؟
جواب : عده ندارد.
سؤال(791)
: آیا نزدیکی از عقب عده دارد؟
جواب : بله، عده دارد.
جواب : خیر، صحیح نیست.
جواب : در فرض سؤال، دختر باکره محسوب می‌شود و عقدش بدون اذن ولی امرش باطل است.
جواب : اگر بکارت دختر توسط وطی به شبهه یا زنا از بین رفته باشد، احکام باکره بر آن جاری نمی شود. اما اگر بکارت به غیر وطی از بین رفته باشد، چنین دختری به منزله ی باکره است و ازدواج آن بدون اذن (موافقت) ولی شرعی جایز نیست.
سؤال(796)
: ازدواج با دختر مسلمانی که پدر و جد پدری‌اش از دنیا رفته باشند، چه حکمی دارد؟
جواب : در صورتی که پدر و جد پدری از دنیا رفته باشند، ازدواج با دختر مسلمان اشکالی ندارد.
سؤال(797)
: اگر عقد موقت، بدون اجازه پدر یا جد پدری صورت بگیرد، حکمش چیست؟
جواب : اگر دختر مسلمان باشد، عقد باطل است. هم چنین اگر دختر از اهل کتاب باشد و در دین آن ها اجازه پدر یا جد پدری شرط باشد، عقد باطل است.
سؤال(798)
: آیا اذن پدر دختر در ازدواج موقت با دختران اهل کتاب شرط است؟
جواب : اگر در دین آن ها اذن پدر یا جد پدری شرط باشد، لازم می‌شود.
جواب : قول جد پدری مقدم می‌شود.
سؤال(800)
: آیا می‌توان دختر رشیده را بدون اطلاع ولیّ عقد و صیغه نمود؟
جواب : در صحت صیغه و عقد دختر باکره، رضایت خودش و رضایت ولی امرش معتبر و شرط است و بدون اذن آن ها عقد باطل می‌باشد.
جواب : در فرض سؤال، اجازه پدر یا پدربزرگ در عقد دختر باکره لازم است و عقد بدون اجازه آن ها باطل می‌باشد و در این جهت فرقی بین عقد دائم و موقت وجود ندارد.
جواب : در هر دو مورد اذن و رضایت پدر ساقط می‌شود. اگر چه کسب رضایت پدر اُولی است.
جواب : اگر بکارت توسط دخول از بین رفته باشد، رضایت ولی امر اعتبار ندارد وگرنه چنان چه در دین دختر اذن پدر شرط باشد، جلب رضایت او لازم است.
جواب : خواندن عقد نکاح بدون اذن پدر یا جد پدری دختر باطل است.
سؤال(805)
: آیا می‌توانم با دختری كه بكارت حلقوی دارد صيغه محرميت بخوانم؟
جواب : عقد دختر باکره بدون رضایت پدر یا جد پدری باطل است.
جواب : عقد نکاح موقت که به شرط عدم دخول باشد، بدون اذن ولی امر بنا بر احتیاط واجب جایز نیست ولی شما می‌توانید در این مسئله خاص به مجتهد دیگری که جایز می‌داند مراجعه کنید.
جواب : در فرض سؤال، اذن پدر لازم نیست.
جواب : در هر دو صورت عقد باطل است.
جواب : بر اساس احتیاط واجب اذن ولی لازم است، البته در این مسئله خاص می‌توان به فالاعلم رجوع کرد.
سؤال(810)
: در مسئله‌ی اذن ولی برای ازدواج، به فتوای مرجع تقلید زوج باید توجه شود یا زوجه؟
جواب : فتوای مرجع تقلید دو طرف باید ملاحظه شود.
جواب : ازدواج دختر باکره بدون اذن ولی باطل است و فرقی بین ازدواج دائم و موقت نیست. در فرض خطر افتادن در گناه شخص می‌تواند با خانم های بیوه عقد موقت ببندد.
جواب : در فرض سؤال، دختر باکره محسوب می‌شود و عقدشان بدون رضایت ولی باطل است. دختر مرتکب گناه شده است و باید توبه کند. چنان‌چه فعل حرام انجام نشده است، گناهی به گردن پسر نیست.
سؤال(813)
: اذن پدر در ازدواج دختر در چه حالتی بی اعتبار می‌شود؟
جواب : اگر دختر نیازمند ازدواج باشد و پدر او را از ازدواج با هر شخصی (از جمله اشخاص متدین و هم طراز) منع نماید، اذن پدر ساقط می‌شود و دختر می‌تواند با هر شخصی ازدواج نماید. البته بهتر است در هر صورت این کار با رضایت پدر انجام شود.
جواب : خیر، بکارتش از بین رفته است.
جواب : همان مهر که در عقد مشخص شده باید پرداخت شود و نه قیمت فعلی، هرچند بهتر است این کار با رضایت هر دو طرف صورت بگیرد.
جواب : ذمه‌ی شوهر به مقدار مهریه (یک میلیون تومان) مشغول می‌باشد.
جواب : شما می‌توانید همان مهریه تعیین شده در وقت عقد یا معادل آن را به قیمت روز مطالبه نمایید.
جواب : شما اگر قادر به پرداخت تمام مهریه نیستید، می‌توانید این مسئله را با همسرتان در میان بگذارید. شاید ایشان حاضر به مصالحه با شما شود یا مقدار آن را ببخشد.
جواب : مانع شرعی ندارد ولی بهتر آن است که مهریه سنگین نباشد.
جواب : باید در هنگام اجرای عقد زواج مهریه معلوم و معین باشد وگرنه عقد صحیح نخواهد بود. استعمال آن عبارات نیز تأثیری بر صحت عقد نکاح ندارد.
سؤال(821)
: در عقد موقت یا دائم، کمی یا زیادی مهریه حائز اهمیت است؟
جواب : مهریه در عقد موقت یا دائم شرعاً مشخص نشده است و هر اندازه که با رضایت هر دو طرف قرار داده شود، صحیح می‌باشد، امّا عقد دختر باکره بدون اذن ولی امرش باطل است و فرقی نمی کند که عقد موقت باشد یا دائم.
جواب : عقد صحیح است اما شوهر می‌تواند اختلاف بین زن باکره و غیر باکره را از زن مطالبه نماید.
سؤال(823)
: آیا افزایش مهریه بعد از عقد نکاح دایم شرعاً جایز است؟
جواب : جایز نیست.
سؤال(824)
: آیا به مهریه ای که زن در ازدواج موقت دریافت می‌کند، خمس تعلق می‌گیرد؟
جواب : در صورتی که مهریه به اندازه شأن و منزلت زن باشد، خمس واجب نمی شود. در غیر این صورت به مقدار اضافی خمس تعلق می‌گیرد.
جواب : آن چه در ذکر شده جزء مستثنیات دِین می‌باشد.
سؤال(826)
: اگر مردی بمیرد و مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد، تکلیف مهریه چه می‌شود؟
جواب : قبل از تقسیم ارث بین ورثه، مهریه از ماترک او خارج می‌شود. چنان چه قبل از فوت دخول صورت گرفته باشد کل مهریه و چنان چه دخول صورت نگرفته باشد، نصف آن به همسرش پرداخت می‌شود.
سؤال(827)
: در صورتی که گله (شیربها) به عنوان مهر حاضر گرفته شود، چه حکمی دارد؟
جواب : صحیح است و ملک زوجه می‌باشد.
سؤال(828)
: آیا گله گرفتن (گرفتن شیربها) از داماد جایز است؟
جواب : بدون رضایت طرف مقابل جایز نیست ولی اگر ولی دختر این پول را در مقابل راضی کردن دخترش بگیرد، جایز است.
سؤال(829)
: آیا می‌توان پول گله یا شیربها را با عنوان “خرید جهیزیه برای دختر” از داماد گرفت؟
جواب : تنها با رضایت داماد جایز است.
سؤال(830)
: آثار رضا و تنفیذ لاحق ولی در نکاح منقطع چیست؟
جواب : در صورتی که عقد نکاح منقطع را بدون اذن پدر دختر انجام دهد و بعد از عقد، پدر دختر آن عقد را امضا کند، آن عقد صحیح است و اگر امضا نکند، باطل است.
جواب : همان عقد و صیغه اول که جاری شده صحیح است و به موجب آن شما زوج و دختر خانم زوجه محسوب می‌شوید و آن عقدهایی که بعداً صورت گرفته هیچ گونه اثر شرعی ندارند، چه رسد به این که احتیاط گفته شود. مطالب ذکر شده غیر از وسوسه شیطان نیست و برای شما جای هیچ گونه اضطراب و تشویش وجود ندارد.
جواب : به هر وسیله ممکن با مرد به توافق برسد که او مدت را ببخشد و راه دیگری وجود ندارد.
جواب : زنا در شریعت مقدس اسلام حرام است، هم چنین ازدواج با خانمی از غیر اهل کتاب حرام می‌باشد. بله، اگر آن زن از اهل کتاب (مسیحی - یهودی) باشد، بعد از احراز این مسئله که آن زن شوهر ندارد، نکاحش جایز است. در این مسئله فرقی بین عقد دائم و موقت وجود ندارد و در صورت ناتوانی از اجرای صیغه‌ی عقد نکاح به زبان عربی، ترجمه آن نیز کفایت می‌کند.
سؤال(834)
: آیا هبه مدت در عقد موقت باید به زبان عربی باشد یا به زبان های دیگر هم محقق می‌شود؟
جواب : زبان عربی در تحقق هبه اعتبار ندارد و به زبان های دیگر هم تحقق پیدا می‌کند.
جواب : ازدواج با آن ها ولو موقت بدون این که از افعال قبلی شان توبه نمایند و دست بکشند، جایز نیست.
جواب : بله، باید رعایت شود.
جواب : نگه داشتن عده در فرض سؤال واجب است.
سؤال(838)
: حداقل و حداکثر زمان برای عده و عقد موقت چه قدر است؟
جواب : اگر زن حامله نباشد و حیض منظم داشته باشد، عده اش دو حیض است. در غیر این صورت، چهل و پنج (45) روز است. عقد موقت عقدی است که محدود به وقت است، چه زیاد باشد و چه کم.
سؤال(839)
: آیا ازدواج موقت بدون مهریه صحیح است؟
جواب : صحیح نیست.
سؤال(840)
: یک مرد با چند زن می‌تواند در یک زمان ازدواج موقت انجام بدهد؟
جواب : تعداد نکاح موقت در شرع مقدس تحدید نشده است.
جواب : اگر نسبت به بیوه بودن زن شک دارید، نمی توانید با وی ازدواج کنید.
سؤال(842)
: آیا می‌توان با دختران اهل کتاب بدون رضایت پدرشان عقد موقت کرد؟
جواب : اگر در دین آن ها رضایت پدر شرط نباشد، مانعی ندارد.
سؤال(843)
: آیا می‌توان در مقابل هبه کردن مدت عقد موقت، از زن طلب پول کرد؟
جواب : بله، اشکالی ندارد.
جواب : زن مذکور عده دارد و عقد دائم باطل است، هر چند که تعبیر به "دوشیزه" یا غیره، ضرری به صحت عقد ندارد. بر گردن مرد اول نیز، تا وقتی که مورد سؤال واقع نشده تکلیفی نیست و بر زن واجب است که اعلام کند که در عهده ی شوهر دیگری بوده یا فعلاً در عده است.
جواب : در فرض سؤال، عقد دائم باطل است و باید قبل از اجرای عقد دوم، مدت عقد اول را ببخشند.
سؤال(846)
: آیا خانمی سیده (قریشی) و دوازده امامی می‌تواند با مردی از فرقه اسماعیلی ازدواج کند؟
جواب : بهتر آن است که با آن ها ازدواج نـنماید.
سؤال(847)
: در صحت عقد زواج چه چیزهایی لازم است؟
جواب : در صحت عقد زواج، دو امر معتبر است: الف) رضایت پدر یا جد پدری در صورت باکره بودن دختر. ب) رضایت دختر. اگر یکی از این 2 امر در حین عقد وجود نداشته باشد، آن عقد باطل است.
جواب : این مسئله دو صورت دارد: الف) شوهر اول این مرد را در انجام طلاق وکیل نگرفته باشد، در این صورت طلاق اوّل در مفروض سؤال باطل است، لذا ازدواج دوم او باطل است و در صورتی که مرد دوم می‌دانسته که این دختر در عقد شوهر اوّلش است، موجب حرمت ابدی بر آن خانم می‌شود. اگر نمی دانسته که این دختر در عقد شوهر اوّلش است، به مجرد عقد بر او حرام ابدی نمی شود ولی اگر بعد از عقد دخول کرده است، حرام ابدی می‌شود. ب) اگر واقعاً شوهر اول، این مرد را در انجام طلاق وکیل گرفته طلاق صحیح است و عقد ازدواج نیز طبعاً بدون اشکال است.
جواب : این مسئله دو حالت دارد: الف) اگر دختر خانم باکره بوده و در هنگام عقد اول شرط عدم دخول را نکرده یا عقد محرمیت بدون اذن پدر یا جد پدری واقع شده باشد، اصل عقد اول باطل است و می‌تواند بدون هیچ مانعی با شخص دوم ازدواج نماید. ب) اما اگر یکی از این دو (پدر یا جد پدری) در وقت عقد محرمیت در قید حیات نبوده اند، در این صورت شما باقی مدت را ببخشید و اگر دخول واقع نشده است، عده ندارد و اگر در عقد نخست دخول واقع شده است، باید عده بگیرد (دو حیض یا 45 روز) و بعد از انقضای عده می‌تواند عقد ازدواج را با شخص دوم جاری کند. این راه حل در حالی است که شخص دوم با دختر خانم همبستر نشده باشد وگر نه مرد دوّم و دختر به یکدیگر حرام ابدی می‌شوند.
سؤال(850)
: آیا ازدواج سیده با غیر سید حرام است؟
جواب : حرام نیست.
جواب : عقد باطل نمی شود و آن ها بر نکاح خود باقی هستند.
سؤال(853)
: نکاح در عده طلاق رجعی، اگر از دبر باشد آیا حکم قبل را دارد؟
جواب : در هر دو مورد حکم نکاح فرق نمی کند.
جواب : شرع مقدس اسلام تا چهار زن را اجازه فرموده است و در این موضوع فرقی بین روحانی و غیر آن در شرایط مختلف وجود ندارد.
سؤال(855)
: آیا ازدواج پسر شیعه با دختر از اهل سنت يا دختر شیعه با پسر از اهل سنت جايز است؟
جواب : ازدواج در فرض سؤال جایز است.
جواب : در صحت عقد نکاح، وجود دو عنصر معتبر است: الف) رضایت پدر یا جد پدری. ب)رضایت دختر در وقت اجرای عقد نکاح. اگر یکی از این دو وجود نداشته باشد، عقد باطل است و نیازی به طلاق نیست.
جواب : در فرض سؤال شرط مذکور واجب الوفا نیست و عقد دوم صحیح است.
جواب : خانم باید فوراً از مرد دوم جدا شود زیرا وی همسر مرد اول محسوب می‌شود. هم چنین اولاد مرد دوم، اولاد حلال هستند.
سؤال(859)
: آیا ازدواج با نامادری همسر جایز است؟
جواب : بله، جایز است.
جواب : در فرض بین این دو نفر حرمت ابدی شکل گرفته است.در صورتی که مرجع بعدی جامع الشرائط باشد، می‌تواند به وی رجوع کند.
جواب : خیر، لازم نیست.
جواب : در فرض سؤال، پدر می‌تواند انفاق را مشروط به عودت فرزند نماید و در صورت امتناع از عودت، انفاق بر پدر واجب نیست.
سؤال(864)
: نفقه زوجه حق است یا حکم؟
جواب : نفقه حق است و قابل اسقاط می‌باشد.
جواب : در ازاله بکارت دختر بدون عقد فقط مهرالمثل پرداخت می‌شود، اما ارش ازاله بکارت زائد بر مهرالمثل از نقطه نظر شرع مقدس ثابت نشده است.
جواب : در فرض سؤال، ازدواج شما با دختر آن خانم اشکال ندارد و صحیح است ولی باید از آن فعل قبیح و زشت و حرام توبه کنید.
جواب : در فرض سوال، ازدواجی که صورت گرفته اشکالی ندارد و صحیح است.
جواب : اگر لواط بین دو بالغ واقع شود، موجب حرمت ابدی ازدواج با خواهر مفعول نمی شود. این حکم برای مقلد تا ابد ثابت است و فرقی نمی کند که رأی مجتهد و مرجع آینده همین باشد یا غیر از این باشد.
سؤال(869)
: لواط در چه صورتی موجب حرمت ابدی ازدواج با دختر ملوط می‌شود؟
جواب : در صورتی که فاعل بالغ باشد و مفعول، غلام و بچه باشد.
سؤال(870)
: مردی با زن شوهرداری زنا کرده است. آیا نسبت به هم حرام ابدی شده اند؟
جواب : زنا با زن شوهردار اگر چه از گناهان کبیره است ولی حرمت ابدی نمی آورد و می‌توانند بعد از طلاق یا فوت شوهر و بعد از انقضای عده با هم ازدواج کنند.
سؤال(871)
: آيا نزديكی كردن با زنان كافر بدون خواندن عقد زنا محسوب می‌شود؟
جواب : بله زنا است و زنا در شریعت مقدس اسلام مطلقاً حرام است.
جواب : زنا با خاله یا عمه سبب حرمت ازدواج با دخترهای شان می‌شود. اما زنا با زنی که خاله یا عمه نیست، سبب حرمت ازدواج با دخترش نمی شود.
سؤال(873)
: اگر شخصی با زنی كه در عده طلاق رجعی است زنا كند، آیا آن زن بر او حرام ابدی می‌شود؟
جواب : موجب حرمت ابدی نمی شود.
سؤال(874)
: اگر مردی با خانمی (العیاذ بالله) زنا کند، آیا بعدا می‌تواند با وی ازدواج نماید؟
جواب : بله، اشکالی ندارد ولی چنان‌چه زن شوهردار یا در عده باشد، می‌تواند بعد از طلاق یا فوت شوهر و اتمام عده با او ازدواج کند.
جواب : آن فعل حرامی که سابقا صورت گرفته، اثری در ازدواج شما با همسرتان ندارد و عقدتان صحیح است. در نظر داشته باشید که فاش کردن گناه خود نزد دیگران در هر زمانی از معاصی محسوب می‌شود.
جواب : در مفروض پسر نمی تواند زن را به عقد خود درآورد.
جواب : فعل مذکور شرعاً حرام است، زیرا برادر شوهر جزو محارم محسوب نمی شود.
جواب : بله، برادر یا خواهر رضاعی نیز می‌شود.
سؤال(879)
: آیا اجاره رحم موجب محرمیت می‌شود؟ در صورت محرمیت، فرزند با چه کسانی محرم می‌شود؟
جواب : بله، بین زن و آن مولود نسبت مادری و فرزندی تحقق می‌یابد و با سایر ارحام آن زن نیز بنا بر احتیاط محرمیت دارد.
جواب : این اندازه خوردن شیر که در سؤال ذکر شده است، موجب محرمیت نمی شود و بنابراین مانعی شرعی از ازدواج با دختر عمو یا دختر دایی وجود ندارد.
جواب : اگر عقد مذکور به اذن ولیّ امر دختر بوده، صحیح است و سبب محرمیت می‌شود و مادر دختر بر او حرام ابدی می‌شود و جهلش اثری ندارد و سبب ابطال محرمیت نمی شود.