بخش استفتائات دفتر آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض
صفحه اصلی سوالات شرعی مسائل وصیت و ارث شخصی یک پسر و پنج دختر و دو همسر دارد. یکی از همسران او مادر فرزندان است و دیگری هیچ فرزندی ندارد. این شخص وصیت کرده منزلی (به ارزش شش میلیون وهشتصد هزار افغانی) به پسرش تعلق گیرد، مشروط بر آن که یک اتاق به همراه زیر زمین این منزل، متعلق به همسری که فرزندی ندارد باشد. ضمناً شخص وصیت کننده یک قطعه زمین زراعی و قطعه ای زمین مسکونی نیز دارد که وصیت کرده است زمین زراعی (به ارزش پانصد هزار افغانی) بعد از مرگش مال همین پسر باشد و زمین مسکونی (به ارزش سه میلیون افغانی) مال پنج دخترش باشد. این در حالی است که از همسر دیگر که مادر فرزندان است و در قید زوجیت او نیز میباشد، هیچ نامی نبرده و سهمی برای او در نظر نگرفته است. حال دختران و آن همسر متوفی که هیچ سهمی به او تعلق نگرفته است، این وصیت را قبول ندارند و خواهان تقسیم ارث به شیوه شرعی میباشند. شخص متوفی به غیر از همین سه قلم (خانه، زمین زراعی و زمین مسکونی) هیچ دارایی دیگری ندارد. بر روی زمین زراعی نیز هیچ اصله و درختی نیست و بنای منزل مسکونی نیز فاقد ارزش میباشد. خواهشمند است سهم هر یک از وراث از ماترک را معین فرمایید.
سئوال:
 شخصی یک پسر و پنج دختر و دو همسر دارد. یکی از همسران او مادر فرزندان است و دیگری هیچ فرزندی ندارد. این شخص وصیت کرده منزلی (به ارزش شش میلیون وهشتصد هزار افغانی) به پسرش تعلق گیرد، مشروط بر آن که یک اتاق به همراه زیر زمین این منزل، متعلق به همسری که فرزندی ندارد باشد. ضمناً شخص وصیت کننده یک قطعه زمین زراعی و قطعه ای زمین مسکونی نیز دارد که وصیت کرده است زمین زراعی (به ارزش پانصد هزار افغانی) بعد از مرگش مال همین پسر باشد و زمین مسکونی (به ارزش سه میلیون افغانی) مال پنج دخترش باشد. این در حالی است که از همسر دیگر که مادر فرزندان است و در قید زوجیت او نیز میباشد، هیچ نامی نبرده و سهمی برای او در نظر نگرفته است. حال دختران و آن همسر متوفی که هیچ سهمی به او تعلق نگرفته است، این وصیت را قبول ندارند و خواهان تقسیم ارث به شیوه شرعی میباشند. شخص متوفی به غیر از همین سه قلم (خانه، زمین زراعی و زمین مسکونی) هیچ دارایی دیگری ندارد. بر روی زمین زراعی نیز هیچ اصله و درختی نیست و بنای منزل مسکونی نیز فاقد ارزش میباشد. خواهشمند است سهم هر یک از وراث از ماترک را معین فرمایید.
جواب: وصیت میت تنها در ثلث ترکه صحیح و نافذ است، به این معنی که پسر مالک ثلث زمین زراعی و ثلث منزل به شرط مذکور میباشد و ثلث زمین مسکونی ملک دخترها است و دو همسر از خود زمین ارث نمی برند و فقط از بنای منزل ارث میبرند. بنابراین بعد از مستثنی کردن ثلث میت و قیمت گذاری بنای منزل و دادن یک هشتم به هر دو همسر به صورت مساوی، باقی ترکه بین اولاد میت از ذکور و اناث تقسیم میشود که برای پسر دو سهم و برای هر یک از دخترها یک سهم داده میشود..