معظم له در کتاب ارزشمند و شریف احکام البنوک، 6 راه را به عنوان جایگزین در معاملات بانکی مطرح فرموده اند تا بانک غیر ربوی جایگزین بانک ربوی شود، بدون این که سود حاصل از آن کم تر از بانک ربوی باشد. اما سؤالی که مطرح است این است که بانک های حاضر مطابق هیچ یک از این الگوها عمل نمی کنند. اگر هم در زبان چنین چیزی بگویند، صرفاً صوری است تا نظر مشتریان را جلب کنند. بنابراین چند سؤال مطرح است: 1-اگر مشتری نداند که بانک به شیوه مشروع عمل می‌کند یا نه، سودی را که بانک به مشتری می‌دهد با عناوین سود حاصل از پول مشتری که نزد بانک گذاشته است، چه حکمی دارد؟ 2-اگر شخص به مدیر شعبه بانکی، به طور خصوصی و بدون در نظرداشتن قواعد عام رفتار و الگوهای ربوی بانک، بگوید که من پول را به عنوان قرض الحسنه و بدون هیچ سود از قبل تعریف شده ای نزد بانک می‌گذارم، اما بانک بدون التزام و تعهد می‌تواند علاوه بر اصل پول مبلغی اضافه بر آن به من بدهد و اگر هم ندهد، حق اعتراض و شکایت ندارم، اما بانک همان اضافه بر اصل پول را براساس الگوی ربوی خود به مشتری بدهد، این سود و پول اضافه بر اصل قرض برای مشتری چه حکمی دارد؟ 3-اگر راه های مذکور مشروع نباشد و آن 6 عمل جایگزین را هم بانک ها عملاً رعایت ننمایند، آیا راه دیگری وجود دارد که از پول ها استفاده مشروع شود به خصوص برای کسانی که از سر ناچاری پول شان را در بانک می‌گذارند تا اجاره منزل یا کمک هزینه های زندگی خود را تأمین کنند؟ - دفتر مرجع دینی آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض

بخش استفتائات دفتر آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض

صفحه اصلی سوالات شرعی مسائل بانک و بورس معظم له در کتاب ارزشمند و شریف احکام البنوک، 6 راه را به عنوان جایگزین در معاملات بانکی مطرح فرموده اند تا بانک غیر ربوی جایگزین بانک ربوی شود، بدون این که سود حاصل از آن کم تر از بانک ربوی باشد. اما سؤالی که مطرح است این است که بانک های حاضر مطابق هیچ یک از این الگوها عمل نمی کنند. اگر هم در زبان چنین چیزی بگویند، صرفاً صوری است تا نظر مشتریان را جلب کنند. بنابراین چند سؤال مطرح است: 1-اگر مشتری نداند که بانک به شیوه مشروع عمل می‌کند یا نه، سودی را که بانک به مشتری می‌دهد با عناوین سود حاصل از پول مشتری که نزد بانک گذاشته است، چه حکمی دارد؟ 2-اگر شخص به مدیر شعبه بانکی، به طور خصوصی و بدون در نظرداشتن قواعد عام رفتار و الگوهای ربوی بانک، بگوید که من پول را به عنوان قرض الحسنه و بدون هیچ سود از قبل تعریف شده ای نزد بانک می‌گذارم، اما بانک بدون التزام و تعهد می‌تواند علاوه بر اصل پول مبلغی اضافه بر آن به من بدهد و اگر هم ندهد، حق اعتراض و شکایت ندارم، اما بانک همان اضافه بر اصل پول را براساس الگوی ربوی خود به مشتری بدهد، این سود و پول اضافه بر اصل قرض برای مشتری چه حکمی دارد؟ 3-اگر راه های مذکور مشروع نباشد و آن 6 عمل جایگزین را هم بانک ها عملاً رعایت ننمایند، آیا راه دیگری وجود دارد که از پول ها استفاده مشروع شود به خصوص برای کسانی که از سر ناچاری پول شان را در بانک می‌گذارند تا اجاره منزل یا کمک هزینه های زندگی خود را تأمین کنند؟

سئوال: معظم له در کتاب ارزشمند و شریف احکام البنوک، ۶ راه را به عنوان جایگزین در معاملات بانکی مطرح فرموده اند تا بانک غیر ربوی جایگزین بانک ربوی شود، بدون این که سود حاصل از آن کم تر از بانک ربوی باشد. اما سؤالی که مطرح است این است که بانک های حاضر مطابق هیچ یک از این الگوها عمل نمی کنند. اگر هم در زبان چنین چیزی بگویند، صرفاً صوری است تا نظر مشتریان را جلب کنند. بنابراین چند سؤال مطرح است: ۱-اگر مشتری نداند که بانک به شیوه مشروع عمل می‌کند یا نه، سودی را که بانک به مشتری می‌دهد با عناوین سود حاصل از پول مشتری که نزد بانک گذاشته است، چه حکمی دارد؟ ۲-اگر شخص به مدیر شعبه بانکی، به طور خصوصی و بدون در نظرداشتن قواعد عام رفتار و الگوهای ربوی بانک، بگوید که من پول را به عنوان قرض الحسنه و بدون هیچ سود از قبل تعریف شده ای نزد بانک می‌گذارم، اما بانک بدون التزام و تعهد می‌تواند علاوه بر اصل پول مبلغی اضافه بر آن به من بدهد و اگر هم ندهد، حق اعتراض و شکایت ندارم، اما بانک همان اضافه بر اصل پول را براساس الگوی ربوی خود به مشتری بدهد، این سود و پول اضافه بر اصل قرض برای مشتری چه حکمی دارد؟ ۳-اگر راه های مذکور مشروع نباشد و آن ۶ عمل جایگزین را هم بانک ها عملاً رعایت ننمایند، آیا راه دیگری وجود دارد که از پول ها استفاده مشروع شود به خصوص برای کسانی که از سر ناچاری پول شان را در بانک می‌گذارند تا اجاره منزل یا کمک هزینه های زندگی خود را تأمین کنند؟
جواب: 1-در صورتی که صاحب پول، پول خود را به عنوان سرمایه گذاری در بانک گذاشته باشد نه به عنوان قرض، و نداند که بانک عمل کرده است یا نه، پولی را که بانک به او می‌دهد، می‌تواند بگیرد و برای او حلال است. 2-مدیر شعبه و مدیر بانک چنین صلاحیتی ندارد ولی این مشتری است که می‌تواند پول خود را نزد بانک به صورت امانت بگذارد و نیت قرض ننماید. در این صورت، پولی را که بانک به عنوان سود به او می‌دهد، می‌تواند به عنوان مجهول المالک -و نه به عنوان سود بر قرض- با اجازه حاکم شرع یا وکیل او بردارد. بنابراین سود پول برای او حلال می‌شود. 3-پول خود را به عنوان امانت در بانک بگذارد و قصد قرض ننماید. در این صورت، پولی را که بانک به عنوان سود به او می‌دهد، به عنوان مجهول المالک بردارد، یک سوم آن را به فقیر بدهد و دو سوم آن را خودش تصرف کند. در صورتی که خودش فقیر و محتاج باشد، می‌تواند صرف نماید..