پرش به محتوا

بخش استفتائات دفتر آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض

سؤال(1120) : چرا اهل بیت (علیهم السلام) همانند خداوند متعال و نبی مکرم اسلام (صل الله علیه وآله وسلم) شارع دین محسوب می‌شوند؟

جواب : شارع دین مبین اسلام خداوند مهربان و رسول اکرم (صلی اللله علیه و آله) می‌باشند. ائمه اطهار (علیهم السلام) اوصیاء رسول گرامی اسلام، مبلغین حقیقی دین و شریعت راستین او هستند و اطلاق شارع بر آن ها به این اعتبار است که آن ها شرع را آن گونه که هست بیان می‌کنند.

سؤال(1121) : اگر مسلمانی مشکلی داشته باشد که با تغییر دین حل شود، این مسئله در دین اسلام چه حکمی دارد؟

جواب : کسی که مسلمان به دنیا آمده، به این معنی که پدر و مادر یا یکی از آن ها در وقت ولادتش مسلمان بوده اند، اگر از دین اسلام واقعاً خارج شود قتلش واجب می‌شود، زنش فوراً از او جدا می‌گردد و عده وفات می‌گیرد و اموالش بین ورثه او تقسیم می‌شود. اما اگر تقیه کند یا برای ضرورتی خود را غیر مسلمان معرفی کند و خودش در واقع و در باطن بر عقیده اسلامی خود محکم و پا بر جا باشد، مشکلی ندارد.

سؤال(1122) : کسانی که در بلاد غیر اسلامی از قاره های مختلف جهان زندگی می‌کنند و به مذهب حقه شیعه دسترسی ندارند، چه تکلیفی دارند و خداوند متعال در روز قیامت با آن ها چگونه برخورد خواهد کرد؟

جواب : تعالیم و احکام مذهب اهل بیت (علیهم السلام) در طول تاریخ در دسترس مردم بوده چون کتاب هایی که در این زمینه نوشته شده در کتابخانه های عمومی و خصوصی در سراسر عالم موجود بوده است. به خصوص در سال های اخیر، مردم در سراسر جهان دسترسی نزدیک و کم سابقه ای به علمای شیعه دارند و کتاب های احکام و عقاید شیعه به صورت فراوان در اینترنت موجود است. هر فردی می‌تواند معلومات مورد نظر خود را از این سایت ها دریافت نماید، بنابراین در عصر حاضر نمی‌شود گفت اعتقادات مذهب شیعه در دسترس عموم مردم جهان نیست و به همین سبب همه مردم جهان مکلف به پیروی از مذهب حقه جعفری می‌باشند و خداوند متعال در روز قیامت این مهم را از ایشان سؤال خواهد کرد.

سؤال(1124) : آیا تمام احادیث کتاب بحارالانوار درست و مستند است؟

جواب : کتاب شریف بحارالانوار به صورت کلی معتبر است، ولکن همه روایات آن کتاب قابل تأئید نیست.

سؤال(1125) : از جوامع حدیثی ما شیعیان، چه کتابی تمام احادیثش معتبر و مستند است؟

جواب : جوامع حدیثی مثل کتب شریف کافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب و استبصار کتاب های معتبری می‌باشند و اکثر روایات آن ها معتبر است. مخفی نماند که این سؤال ها و امثال این ها برای عوام مردم مفید نیست. آن چه وظیفه شیعیان است، مراجعه به علما و استفاده از کتاب های آن ها است زیرا تحلیل روایات از منظر سند و دلالت به دست آن ها می‌باشد و کسی غیر از علمای دینی قدرت تحلیل و تبیین احادیث را ندارد.

سؤال(1127) : آیا لعن بر قاتلین حضرت زهرا (سلام الله علیها) جایز است؟

جواب : بله، بنا بر حکم قرآن کریم لعن بر ظالمین جایز است.

سؤال(1131) : اگر کسی از روی ترس و اجبار، ظاهرا خود را مسیحی یا یهودی معرفی کند ولی تمامی اعمال عبادی خود را به جا آورد، آیا از دین مبین اسلام خارج شده است؟

جواب : بر حسب آن چه که در سؤال ذکر شده، چنین شخصی مسلمان می باشد و از دین مبین اسلام خارج نشده است و تا وقتی که خطر برایش وجود دارد، رفت و آمد به کلیسا یا کنیسه و غیرمسلمان خواندن خود مانعی ندارد.

سؤال(1132) : آیا می‌توان امر اهل بیت (علیهم السلام) را بسیار وسیع دانست؟ به این معنی که آن بزرگواران در امر حیات و ممات خلق، با قید باذن الله می‌توانند صاحب اختیار باشند؟

جواب : این گونه امور مختص به ذات مقدس الهی است و کسی با او شریک نیست. خداوند متعال گاه به سبب حکمت الهی، انجام این امور را به برخی اولیای خاص خود که مقرب ترین آن ها اهل بیت عصمت (علیهم السلام) هستند، اجازه می‌دهد.

سؤال(1133) : بزرگ ترین گناه را انجام داده ام و الآن خيلی پشیمانم. چه کار باید بكنم؟

جواب : توبه و استغفار نمایید و با خدا عهد ببندید که دیگر چنین گناهی انجام ندهید. خداوند کریم توبه پذیر است و اگر بنده ای از گناه خود حقیقتا پشیمان شد و جبران کرد، او را در رحمت بی کران خود داخل می‌کند.

سؤال(1135) : خط زدن اسامی متبرکه، به آب انداختن، سوزاندن یا بازیافت کردن آن ها چه حکمی دارد؟ و بهترین راه در این مورد چیست؟

جواب : فرقی در راه و روش نمی کند، مطلوب این است که هتک حرمت اسماء الله تعالی نشود.

سؤال(1137) : آیا در هنگام دعا کردن و طلب حوائج، اگر ائمه معصومین (علیهم السلام) را خطاب قرار دهیم، دچار شرک به خداوند متعال می‌شویم؟ آیا آیه شریفه «وَالَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ لاَ يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ؛» ما را از این امر نهی نمی کند؟

جواب : طلب و درخواست هر حاجتی باید از خداوند متعال صورت بگیرد، اما چون پیامبر عظیم الشأن اسلام و ائمه معصومین (صلوات الله علیهم) نزد پروردگار جهان انسان های مکرم و معزز و صاحبان جاه و مقام بلند هستند و درخواست ایشان رد نمی شود، بنابراین از ایشان طلب حاجت می‌کنیم و در حقیقت آن بزرگواران را نزد خالق کریم واسطه و شفیع قرار می‌دهیم یا از خداوند بزرگ می‌خواهیم به واسطه آن ها خواسته ما را اجابت کند. نهی در آیه یاد شده نیز پیرامون عبادت و پرستش غیر خداوند کریم است، نه درخواست کردن از غیر او.

سؤال(1138) : نظر شریف حضرتعالی پیرامون اخباری ها چیست؟

جواب : اخباری ها جزء شیعیان دوازده امامی می‌باشند.

سؤال(1139) : در سوره قدر می‌خوانیم: «تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ» در دوران بعد از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) ملائکه در شب قدر به چه کسی نازل می‌شوند؟

جواب : پس از رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) ملائکه در شب قدر به حضرات ائمه معصومین (علیهم السلام) که از جمله ایشان حضرت قائم آل محمد امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) هستند، نازل می‌شوند و این آیه از جمله ادله ضرورت وجود امام معصوم و حجت الهی در تمامی زمان ها و مکان هاست.

سؤال(1140) : آیا می‌توان به درگاه اولیاء الله (چون سجده خانواده حضرت یعقوب به حضرت یوسف) سجده کرد؟

جواب : سجده کردن به عنوان عبادت و خضوع جز برای ذات مقدس الهی جایز نیست. سجده ملائکه به حضرت آدم از باب اطاعت فرمان پروردگار بوده و سجده حضرت یعقوب و فرزندانش به حضرت یوسف نیز از باب شکرگزاری به آستان حضرت حق به سبب نعمت اتمام فراق و وصول به ایشان بوده است.

سؤال(1141) : از نظر حضرت‌عالی آیا پیامبر عظیم الشان اسلام (صلی الله علیه و آله) دختری غیر از حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) داشته اند؟

جواب : مشهور آن است که ایشان جز حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) دختر دیگری نداشته اند و ظاهرا این موضوع صحیح است.

سؤال(1142) : آيا حدیث کساء از نظر سند صحیح است؟

جواب : حدیث کساء که در تفسیر آیه تطهیر وارد شده است، در کتب روایی اهل سنت متواتر است. در برخی از کتب شیعه نیز این حدیث شریف ذکر شده است.

سؤال(1143) : به چه دلیل شیعیان در هنگام شنیدن نام مبارک حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دست بر روی سر می‌گذارند و قیام می‌کنند؟

جواب : در کتاب مرآة الکمال علامه مامقانی روایتی به شرح ذیل آمده است: هنگامی که دِعبل قصیده معروفش را که با «مدارس الآیات» آغاز می‌شود، در محضر حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) قرائت کرد و لفظ (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) را بر زبان راند، امام رضا (علیه السلام) دست مبارکشان را بر روی سر نهادند و از روی تواضع قیام نمودند و برای فرج حضرتش دعا کردند. گذشته از این انجام این کار به قصد احترام حضرت اشکالی ندارد، والله العالم.

سؤال(1144) : مومنین شیعه در زمان حضور امامشان به محضر ایشان می‌رسیدند و بیعت می‌کردند. در زمان غیبت بیعت شیعیان چگونه است؟

جواب : مقصود از بیعت با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) در زمان غیبت، اعتقاد به امامت‌شان، انتظار فرج، واجب دانستن اطاعت از آن بزرگوار و امتثال امر ایشان است. اجرای این امر با پیروری از فقهای امین و رعایت حلال و حرام الهی است.

سؤال(1145) : آیا خواندن کتب منحرف و ضاله حرام است؟

جواب : اگر خواننده چنین کتاب هایی با خواندن آن، ترس گمراه شدن و بروز فتنه را نداشته باشد، جایز است.

سؤال(1146) : سینه زنی برهنه در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

جواب : برهنه کردن سینه و پشت به مقدار متعارف در وقت سینه زنی اشکال ندارد ولی بهتر این است که سینه زدن از روی لباس صورت گیرد.

سؤال(1148) : قمه زدن در عزاداری امام حسین (علیه السلام) چه حکمی دارد؟

جواب : در صورتی که ضرر قابل توجهی نداشته باشد جایز است.

سؤال(1149) : ادله فقهی جواز لطمه زدن و قمه زنی در عزای ائمه معصومین (علیهم السلام) چیست؟

جواب : جواز لطمه زنی مطلقاً و خصوصاً در عزای ائمه علیهم السلام احتیاج به دلیل ندارد بلکه حرام بودن آن نیاز به آوردن دلیل است.

سؤال(1150) : آیا شيعيانی كه در کشورهای غربی زندگی می‌کنند، اجازه قمه زنی دارند؟

جواب : تطبیر از جمله شعائر حسینی است و در صورتی که ضرر قابل توجه نداشته باشد، به صورت مطلق جایز است. تفاوتی نمی کند که این حکم در کشورهای غربی انجام شود یا در کشورهای مسلمان.

سؤال(1151) : با توجه به شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، حضرت عالی کدام شیوه عزاداری هیئات و دسته های عزاداری را پسندیده تر می‌دانید؟ عزاداری در تکایا و مساجد بدون حضور در خیابان ها یا راه اندازی دسته های عزاداری در خیابان ها؟

جواب : عزاداری اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) از شعائر دینی است، و ثواب فراوان و اجر عظیم در پیشگاه حق تعالی دارد، هر نحوه عزاداری که بیش تر و بهتر فاجعه و مصیبت بزرگ واقعه کربلا را بازگو نماید و به جهانیان برساند، مطلوب تر است و مورد رضایت خداوند کریم خواهد بود. بسیار مهم است که از این مناسبات استفاده دینی و مذهبی و بیان احکام شرعیه و فضائل ائمه علیهم السلام، و آداب واخلاق اسلامی بشود.

سؤال(1153) : آیا تعطیل کردن عزاداری امام حسین (علیه السلام) به منظور اقامه نماز اول وقت کار صحیحی است؟

جواب : بله، نماز اول وقت افضل است ولی شایسته است عزاداری امام حسین (علیه السلام) به صورتی ترتیب داده شود که قبل از اذان خاتمه پیدا کند.

سؤال(1154) : زنجیرزنی با زنجیرهایی که دارای تیغ است، چه حکمی دارد؟

جواب : چنان چه ضرر قابل توجهی نداشته باشد، مانعی ندارد.

سؤال(1155) : عده‌ای بر این عقیده هستند که چون امام حسین عاشق خدا بود، به خدا واصل گشت و به لقاء‌الله پیوست، بنابراین ما باید شادی کنیم و کسانی که در عزای سیدالشهدا گریه می‌کنند، غافلند و خبر از عمق قضیه ندارند چون شب عاشورا حضرت سیدالشهدا(علیه‌السلام) و اصحاب ایشان مزاح می‌نمودند و آن شب برای آنان شب سرور و مسرت بوده است. بنابراین به تحقیق روز عاشورا روز مسرت اهل بیت است. به نظر حضرت عالی آیا این حرف ها صحیح می‌باشد؟ ما می‌توانیم با این استدلال ها روز عاشورا مسرت و ابتهاج کنیم؟

جواب : روز عاشورا روز غم و اندوه و مصیبت برای همه مسلمانان جهان بلکه برای عقلا و آزادی خواهان بشر است. زیرا در آن روز فرزند پیامبر اسلام (صل الله علیه وآله وسلم) و امام معصوم (علیه السلام) و خلیفه خداوند متعال و سرور آزادگان جهان با اهل بیتش به بدترین شکل ممکن توسط شریرترین افراد به شهادت رسیدند و مصیبتی بسیار بزرگ و عظیم واقع شد. چنین مسائلی که در متن سؤال ذکر شده، از جمله مسائلی است که شیطان برای مسدود کردن راه های هدایت بشر ایجاد و القا می‌کند.

سؤال(1156) : آیا طبخ غذا برای عزاداران اهل بیت (علیهم السلام) مصداق تعظیم شعائر محسوب می‌شود؟ آیا نیازهای مستمندان جامعه دلیل بر این می‌شود که انسان برای طبخ غذای عزاداران دیگر اقدام نکند و هزینه طبخ غذا در امور دیگر صرف شود؟

جواب : بله، از تعظیم شعائر محسوب می‌شود. در این موضوع باید ملاحظه شود که مصلحت در کدام یک بیش تر است، هر چند این دو موضوع تعارضی با یکدیگر ندارند و خیرین می‌توانند در هر دو زمینه سبب خیر شوند.

سؤال(1158) : آیا خریدن و پوشیدن انواع پوشاک و هم چنین اصلاح و آرایش بانوان در ماه های محرم و صفر اشکال دارد؟

جواب : آن چه در ذکر شده اشکال شرعی ندارد، هرچند شایسته است مراعات ایام حزن و اندوه اهل بیت (علیهم السلام) بشود.

سؤال(1161) : اهدای خون در روز عاشورا چه حکمی دارد؟

جواب : اهدای خون فی نفسه اشکالی ندارد و اگر برای امام حسین (علیه السلام) باشد، دارای ثواب است.

سؤال(1163) : گوش کردن مداحی هایی که در استودیو ضبط می‌شوند و در آن ها از موسیقی استفاده می‌شود، با توجه به این که مضمونی دینی دارند، چه حکمی دارد؟

جواب : گوش دادن به صدای لهوی که شکل و اداء آن مناسب مجالس لهو و لعب باشد جایز نیست، خواه مضمون آن آیات مبارک قرآن کریم یا اشعاری در وصف اهل بیت عصمت (علیهم السلام) باشد. در غیر این صورت اشکالی ندارد.

سؤال(1164) : خوردن تنقلاتی چون آدامس، تخمه و آجیل در ایام عزاداری محرم و صفر چه حکمی دارد؟

جواب : جایز است هرچند شایسته است حرمت عزداری این ایام حفظ بشود.

سؤال(1165) : بستن مغازه ها و تعطیلی بازارها در ایام عزاداری حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) سنتی قدیمی است که از دیرباز در کشورهای مختلف وجود داشته است. آیا چنین کاری استحباب دارد؟

جواب : شیخ صدوق روایتی را از حضرت امام رضا (علیه السلام) ذکر می‌کند که در آن تعطیلی کارهای دنیوی در روز عاشورا به منظور اظهار مصیبت، برگزاری مراسم عزاداری و گریه بر جد مظلومشان مستحب شمرده شده است. هم چنین در روایات آمده است که هر که در روز عاشورا کار دنیوی را به منظور عزای آن حضرت ترک کند، خداوند حوائج دنیا و آخرت آن شخص را برآورده می‌کند.

سؤال(1167) : تعیین مبلغ توسط مداح جهت اجرای برنامه مذهبی، مولودی و عزاداری چه حکمی دارد؟

جواب : شرعا اشکالی ندارد هرچند شرط گذاری و برجسته کردن مسائلی چون امور مالی برای مراسم اهل بیت (علیهم السلام) که شیعیان دین و مذهب خود را از فداکاری ایشان به دست آورده اند و هر چه در تعظیم شعائرشان کوشش شود کم است، به هیچ عنوان شایسته نیست.

سؤال(1168) : آیا بستن خیابان ها در زمان بیرون آمدن دسته های عزاداری جایز است؟

جواب : بله، جایز است و در پیشگاه خداوند متعال ثواب نیز دارد هرچند بهتر است به گونه ای برنامه ریزی شود که موجب سلب آسایش دیگران نگردد.

سؤال(1170) : دست زدن در اعیاد مذهبی و موالید ائمه (علیهم السلام) در خارج از مسجد و مکان های مقدس چون حسینیه چه حکمی دارد؟

جواب : کف زدن فی نفسه اشکال ندارد، منوط به این که شبیه کف زدن های مناسب مجالس لهو و لعب و غنا نشود تا حرام گردد. البته بر مؤمنین سزوار است در این گونه موارد ذکر و صلوات را بر کف زدن ترجیح دهند.