بخش استفتائات دفتر آیة الله العظمی شیخ محمد اسحاق فیاض
جواب : زوج بدون رضایت زوجه، حق تصرف در اموال او را ندارد.
جواب : 1ـ در صورتی که طرف نهی کند و راضی نباشد جایز نیست. 2ـ مانند مورد قبل جایز نیست.
جواب : قابل استناد نیست.
جواب : الف) این عمل با صدق دروغ گویی بر آن حرام است. ب) اگر کاری را که بعداً انجام می دهد، در زمینه صحیح و به صورت کامل به انجام رساند، اجرتی که در مقابلش می‌گیرد حرام نیست.
جواب : در صورتی که قاضی حاکم شرع باشد، می‌تواند آن ها را برای شهادت احضار کند ولی اگر حاکم شرع نیست، حق اجبار را ندارد.
جواب : خير، واجب نمی شود.
جواب : چنین اقداماتی بسیار قبیح و منافی اخلاق متعالی پیامبر اکرم(ص) می‌باشد و قطعاً حرام و مسئولیتش بر عهده توهین کننده است.
جواب : اگر میزان استفاده از وسایل تحویلی به ایشان مخالف قانون نباشد، مانعی ندارد وگرنه استفاده خارج از قاعده به هر نحو جایز نیست.
جواب : در صورتی که مقدار آب چشمه از نیاز صاحب زمین بیش تر است، نمی تواند آن مقدار اضافی را از دیگران منع کند.
جواب : این مسیر در ملک هیچ کسی نیست و برای همگان مباح است.
سؤال(998)
: حکم استفاده از زمین های بدون مالک یا مجهول المالک چیست؟
جواب : هر کسی می‌تواند با احیای زمین های موات، مالک آن ها شود. اما در مورد زمین های مجهول المالک، ابتدا باید به دنبال صاحب یا وراث زمین گشت، چنان چه پیدا نشد تنها با اجازه حاکم شرع یا وکیل او می‌توان در آن تصرف کرد.
جواب : در صورتی که قضاوت روی موازین شرعی و بر طبق رساله عملیه بوده است، صحیح است. در غیر این صورت، باطل است.
سؤال(1000)
: استفاده از حق الماره چگونه است و چه شرایط و حدودی دارد؟
جواب : استفاده از حق الماره مشروط به چند امر است: الف) ضرر به میوه یا شاخه درخت نرساند. ب) میوه را همراه خود برندارد. ج) باغ دیوار نداشته باشد یا نداند که مالک راضی نیست.
جواب : جایز نیست.
جواب : بله مالّیت دارد. اعضای رئیسه و اصلی بدن را نمی توانند انتقال دهند و هم چنین اعضایی که پیوندش موجب تشوه و دگرگونی شکل و خلقت انسان می‌شود. اما در مورد انتقال اعضای غیر رئیسه مانعی وجود ندارد.
جواب : وکالت مذکور در سؤال باید در ضمن عقد لازم شرط قرار داده شود، در غیر این صورت وکالت فی نفسه عقد جائزی است.
جواب : وجود درخت در فرض اشکال شرعی ندارد چون تصرف در ملک کسی محسوب نمی‌شود، مگر این که ضرری برای مردم داشته باشد.
سؤال(1005)
: آیا می‌توان مالی را به ملکیت اسب و سگ و امثال آن ها در آورد؟
جواب : نمی توان چنین کاری کرد زیرا حیوانات مالک نمی شوند.
جواب : خیر، خانواده پسر حق مطرح کردن چنین ادعایی را ندارند.
جواب : وظیفه ایشان این است که طبق ضوابط و قوانین مراکز علمی عمل کنند و هیچ گاه روابط را بر ضوابط ترجیح ندهند و حقوق دیگران را پایمال نکنند.
سؤال(1009)
: حکم پیدا کردن یک شیء گمشده (مانند موبایل) را بیان فرمایید.
جواب : مکلف ابتدا باید جست و جو کند تا صاحب آن را بیابد، اگر موفق نشد اعلامیه ای در آن محل نصب کند و تا وقتی که امید به پیدا کردن صاحب آن شیء باشد می‌بایست صبر کند. اگر باز هم صاحبش پیدا نشد، آن شیء را از طرف مالک به فقیر متدین بدهد یا قیمت آن شیء را تعیین کند و وجه آن را به فقیر بدهد و آن شیء گمشده را خود تصاحب نماید.
جواب : اگر متعلق وکالت منحصر به فروش و مصالحه بوده، وکیل چنین حقی ندارد.
جواب : در فرض سوال، صاحب هر زمین حق حفر چاه به عمق دلخواه دارد.
جواب : اگر قبض اموال از طرف موهوب له (پسر) صورت گرفته، پدر حق رجوع و فسخ عقد هبه را ندارد. قبض در اموال غیرمنقول به این صورت است که واهب (پدر) دست از مال موهوب (مال بخشیده شده) بردارد و آن را در اختیار موهوب له قرار دهد. هم چنین قبض در اموال منقول به این معنی است که آن را در دست موهوب بگذارد.
سؤال(1013)
: آیا در قضاوت اجتهاد شرط است؟
جواب : اجتهاد در قاضی، تحکیم شرط است مگر این که قاضی از طرف مجتهد جامع الشرایط اعلم در قضاوت منصوب شده باشد، در این صورت اجتهاد شرط نیست بلکه آگاهی به احکام شرعی خصوصا احکام قضا کفایت می‌کند و حکمش نافذ است.
جواب : دروغ گفتن جایز نیست، حتی اگر شرایط فوق برقرار باشد.
جواب : بله، موکل می‌تواند چنین کاری انجام دهد.
جواب : عین همان مبلغ قرض گرفته شده به عهده شماست، هرچند بهتر است رضایت طرف مقابل جلب شود.
جواب : درخت ها ملک کسی است که نهال ها در زمین او رشد کرده و بزرگ شده است.
جواب : خیر، تصرف در آب مخلوط جایز نیست.
سؤال(1019)
: اگر کسی پول شخص دیگری را غصب کند و با آن تجارت نماید، آیا در سود تجارت نیز ضامن است؟
جواب : خیر، غاصب فقط در اصل مال ضامن است.
جواب : همان بیست هزار تومان به عهده اوست ولی شایسته و بهتر آن است که با بیش تر از این مقدار با صاحب پول مصالحه کند.
سؤال(1021)
: اگر در هنگام بازسازی خانه به خانه همسایه آسیبی وارد شود، آیا ضمانت ایجاد می‌شود؟
جواب : بله. تخریب کننده، ضامن تخریب خانه همسایه است.
جواب : بله، زیرا به دلیل نگه داری مال در مکان دیگر تقصیر به گردن امین است.
جواب : در فرض وظیفه مشتری برگرداندن موبایل به صاحب آن (و نه فروشنده) است، زیرا در این حالت مشتری ضامن شده است. چنان چه نمی تواند صاحب آن را پیدا کند، موبایل حکم مجهول المالک را پیدا می‌کند و باید با رجوع به حاکم شرع و کسب اجازه از او، مقداری که حاکم شرع می‌گوید به ثواب صاحب موبایل به فقرا صدقه بدهد، سپس نزد فروشنده رفته و طلب ثمن کند.
سؤال(1024)
: اگر حمل کننده بار با انداختن آن موجب تلف شدن آن شود، تکلیف چیست؟
جواب : چیزی به گردن حمل کننده نیست مگر انداختن بار با تعمد، اهمال و کم کاری صورت گرفته باشد.
سؤال(1025)
: نگهبانی که در زمان پست دادن از محل مورد حفاظتش دزدی می‌شود، آیا ضامن است؟
جواب : چیزی به گردن نگهبان نیست مگر این که در این موضوع تعمد اهمال و کم کاری صورت گرفته باشد.
جواب : بله، ضامن هستند.
جواب : بله، می‌بایست مثل همان توپ را تهیه کنید و به ایشان تحویل دهید ولی می‌توانید مانع بازی ایشان شوید.
جواب : بله، از بین بردن آن جایز است.
جواب : توبه بر شما واجب است و در این موضوع توبه به معنی ندامت از این کار، بازگشت به خداوند سبحان و تصمیم برای عدم تکرار این فعل قبیح است. هم چنین نسبت به مسئله سرقت، بازگرداندن پول ها به پدر یا ورثه او (در صورت فوت) شرعا به گردن شما هست.
جواب : در مورد مذکور، دادن پول زیر میزی و هم چنین اجرت ماهانه بعد از شاغل شدن اشکال ندارد.
سؤال(1031)
: آیا پرداخت رشوه به مأموران اداری دولت جهت گرفتن حق یا راه انداختن کار مباح و جایز است؟
جواب : دادن رشوه در باب قضاوت حرام است، اما پرداخت مبلغی برای گرفتن حق یا راه انداختن کار مانعی ندارد.
جواب : دروغ گفتن حرام است و برای مومنین شایسته است با رعایت اخلاق اسلامی و توصیه های دینی خصوصا در کشورهای غیر مسلمان، مروج آن باشند.
جواب : الف) نزد ما این حق ثابت نشده و محفوظ نیست. ب) اگر صاحبان آن نرم افزارها ضرر می‌کنند، خرید آن ها جایز نیست. ج) فرق نمی کند.
جواب : تصرف در حق مردم و انجام عمل خلاف قانون، جایز نیست.
جواب : در صورتی که استفاده از کپی این نرم افزارها ضرری به سازندگان آن نزند، جایز است
جواب : استفاده از کتاب های ذکر شده اشکالی ندارد.
جواب : خیر، استفاده و انتشار مطالب لازم به دریافت اجازه نیست.